Του Θανάση Στάμου – INVESTA Real Estate*
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2021, στην Ελλάδα των 10,5εκ κατοίκων, υπάρχουν πανελλαδικά 770,000 ακίνητα – κατοικίες κλειστές, με την πλειονότητα να βρίσκεται στην πρωτεύουσα και την συμπρωτεύουσα. Στην επαρχία, ο αριθμός αυτών των ακινήτων έχει υπολογιστεί περίπου στα 100,000.
Ο αριθμός αυτός των κλειστών κατοικιών είναι μειωμένος κατά 15% σε σχέση με την απογραφή του 2011, αλλά αναλογικά με τον αριθμό πληθυσμού και τον αριθμό των διαθέσιμων ακινήτων στην αγορά είναι πολύ μεγάλος. Είναι από τις βασικές αιτίες, μαζί με την ραγδαία εξάπλωση των μισθώσεων τύπου Airbnb, που τα διαθέσιμα προς ενοικίαση ακίνητα είναι ελάχιστα και όσα βγαίνουν στις αγγελίες είναι στα ύψη.
Για όλα αυτά τα ακίνητα αναζητείται λύση ώστε να μειωθούν οι τιμές πώλησης αλλά κυρίως τα ενοίκια που αποτελούν σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» για την λειτουργία των νοικοκυριών και να βοηθήσουν τα νέα ζευγάρια να βρουν οικονομική στέγη.
Γιατί μένουν κλειστά;
Ορισμένες από τις βασικές αιτίες που τα εν λόγο ακίνητα παραμένουν κλειστά, είναι η παλαιότητα και η κατάσταση τους που χρίζουν υψηλό κόστος ανακαίνισης. Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν συμφέρει τον ιδιοκτήτη η ανακαίνιση και μίσθωση, αλλά η πώληση. Άλλος παράγοντας που χιλιάδες ακίνητα παραμένουν κενά είναι η «πολύ-ιδιοκτησία» τους. Οι ιδιοκτήτες δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους και έτσι οι κατοικίες παραμένουν ανεκμετάλλευτες. Επιπλέον, μεγάλος αριθμός ακινήτων βρίσκεται στην κατοχή επενδυτικών ταμείων - των γνωστών funds, περιμένοντας να ολοκληρωθεί μια διαδικασία «ωρίμανσης» πριν διατεθούν στην αγορά προς πώληση. Τέλος, η υψηλή φορολογία των ενοικίων σε συνδυασμό με τον ΕΝΦΙΑ, οδηγεί τους ιδιοκτήτες στην άρνηση μακροχρόνιας εκμίσθωσης και αναζήτηση λύσεων βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Βάσιμες προτάσεις έχουν δοθεί από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων ως άμεσες λύσεις για να ξεκλειδώσουν τα ακίνητα. Αυτές είναι η 3ετή φορολογική απαλλαγή των ιδιοκτητών από τον φόρο εισοδήματος των κατοικιών που ήταν κενές καθ’ όλο το 2023 αλλά και όσων κατοικιών, που σήμερα έχουν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση, εκμισθωθούν ως κύρια κατοικία για μια τουλάχιστον 3ετία. Η εν λόγω πρόταση δεν δημιουργεί δημοσιονομικό πρόβλημα μιας και αφορά μισθώσεις μελλοντικές και όχι υφιστάμενες. Σίγουρα θα προκαλέσει την επανένταξη στην αγορά μισθώσεων κατοικίας αρκετών χιλιάδων κενών αλλά και ανακαινισμένων κατοικιών σε όλη την χώρα. Επιπλέον, η νέα διάταξη για επιστροφή φόρου από τις δαπάνες για ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτηρίων είναι μέτρο που μπορεί να βοηθήσει τα νοικοκυριά στην ανακαίνιση των υπαρχόντων ακινήτων.
Τα κενά ακίνητα χρίζουν άμεσα κυβερνητικές αποφάσεις για λύσεις, ώστε να ξεκλειδώσει η σημερινή κατάσταση που δημιουργεί κοινωνικά αλλά και πληθυσμιακά προβλήματα ειδικά στα νέα ζευγάρια.
*Ο Θανάσης Στάμου είναι ο διευθυντής της INVESTA Real Estate. Διαθέτει εμπειρία στον χώρο του Real Estate από το 2005. Είναι κτηματομεσίτης, εκτιμητής, διαπραγματευτής και επενδυτικός σύμβουλος. Εξειδικεύεται στην εκπαίδευση Συμβούλων Ακίνητης Περιουσίας.
